Voorwoord

We kijken terug naar 2019 terwijl we ons middenin een andere realiteit bevinden door de uitbraak van het coronavirus en de maatschappelijke ontwrichting die dit teweeg heeft gebracht en brengt. Dan lijkt 2019 opeens wel heel ver weg. Nu hebben we het over ‘sociale onthouding’; alleen urgente rechtszittingen gaan nog door en waar het maar mogelijk is, moeten we op afstand en digitaal werken.

Wat doet dit met onze maatschappij?

De recente ontwikkelingen laten zien dat het sneller mag met de digitalisering en de beveiliging van vertrouwelijke informatie. Zeker bij de tuchtcolleges staat dit laatste voorop. De tuchtcolleges hebben in het voorbije jaar stappen gezet naar digitaal werken. Er wordt gewerkt aan een nieuw systeem om zaken en doorlooptijden beter te bewaken, gericht op verbetering van het proces. Daarnaast worden dossiers nog uitsluitend per koerier aan onze leden verzonden en is het mailverkeer beveiligd om zo een risico op een datalek te beperken.

Enkele ontwikkelingen in 2019 hebben onze bijzondere aandacht gevraagd.

Vernieuwingen

Het tuchtrecht is in beweging, zowel in wetgeving, als in organisatie, als in veranderingen die meer op het gebied van communicatie over het tuchtrecht liggen.

Op 1 april 2019 werd de herziene wet BIG van kracht. Daarmee werden wijzigingen ingevoerd die zowel procespartijen als de tuchtcolleges zelf raken. Zo zijn de benoemingsprocedures voor de leden van de colleges veranderd, is er de mogelijkheid gekomen om de zaak met een voorzittersbeslissing af te doen, vallen niet alleen behandelingen met een geneeskundig doel maar ook (be-)handelingen met een cosmetisch oogmerk onder de werking van de wet en is de zogenaamde tweede tuchtnorm aangepast, waarmee het toepassingsbereik van de tuchtrechtspraak is verruimd. Concreet betekent deze laatste wijziging dat ook gedragingen van een BIG-geregistreerde in de privésfeer onder de tweede tuchtnorm vallen indien er tussen die gedragingen en de beroepsuitoefening voldoende verband bestaat en zij in het licht van de beroepsuitoefening ongeoorloofd moet worden geacht.  

Een andere belangrijke verandering is de invoering van griffierecht. Door deze wijziging moet om de procedure te starten een bedrag van €50,- worden betaald. Dit wordt terugbetaald als de klacht gegrond wordt verklaard, waarbij het college de verweerder kan veroordelen in de kosten die de klager redelijkerwijs heeft moeten maken. Vooralsnog is niet gebleken dat de invoering van het griffierecht het aantal klachten heeft verminderd, maar eigenlijk is het nog te vroeg om daar iets concreets over te kunnen zeggen.

Eén van de zichtbare ontwikkelingen is verder de aanstelling van de Tuchtklachtfunctionaris. De Tuchtklachtfunctionaris maakt nadrukkelijk geen onderdeel uit van de tuchtcolleges, maar is aangesteld om de klager te helpen met het formuleren van de klacht en daar waar nodig klager te adviseren om zodoende lichtvaardige klachten te voorkomen. 

Reorganisatie

In 2019 is het besluit genomen om te komen tot een reorganisatie van de regionale tuchtcolleges. De regionale tuchtcolleges gaan van vijf naar drie colleges met als vestigingslocaties: Zwolle, ’s-Hertogenbosch en Amsterdam. Deze reorganisatie was onder andere nodig om de kwetsbaarheid van de colleges te verminderen, om meer toekomstbestendig te kunnen werken en om tot een grotere uniformering in de werkwijze te komen. De besluitvorming rondom dit proces is afgelopen jaar afgerond en momenteel wordt er hard gewerkt aan de uitvoering, zowel wat betreft huisvesting als personeel.

Duidelijk is dat de reorganisatie veel gevraagd heeft en nog zal vragen van de medewerkers van de colleges. Zij verdienen veel respect voor de wijze waarop zij, ondanks de moeilijke situatie, in staat zijn gebleken hun werk te verrichten, waarbij zij vooral het belang van klager en verweerder vooropgesteld hebben.

'Lessen uit en over het tuchtrecht’

Er zijn ook andere veranderingen gaande in het (Tucht)recht, zoals het gebruik van verschillende communicatiestijlen tijdens de zitting en de duidelijkheid van schriftelijke uitspraken. Er wordt gestart met het schrijven van uitspraken in “klare taal”, zodat deze beter toegankelijk zijn voor alle procespartijen. Van belang is voorts om er de zorgverleners van te doordringen dat een klacht ook een middel is om van te leren in plaats van het als een straf te ervaren. Tijdens bijeenkomsten met zorgverleners, maar ook bij opleidingsmodules van studenten uit verschillende geledingen kunnen we meer vertellen over het tuchtrecht. Zo benutten we diverse mogelijkheden voor een gesprek. Dat doen we ook via onze beroepsgenoten. Over het laatste vertellen twee beroepsgenoten in dit e-zine.

In dit jaarverslag leggen de Regionale Tuchtcolleges en het Centrale Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg cijfermatig verantwoording af over het jaar 2019.
De inhoudelijke verantwoording over de door ons genomen beslissingen vindt u in onze uitspraken zelf, onder meer te vinden op tuchtrecht.nl.

Vooruitblik 2020

De verdere doorvoering van de vernieuwingen en wijzigingen die zijn ingezet in 2019, wordt ernstig belemmerd door de “lock down” die geldt voor alle zittingen en door de ernstige beperkingen voor medewerkers en partijen in de uitvoering van hun werk en de afwikkeling van klachten.

Hopelijk zullen de colleges spoedig en in volle omvang de implementatie van de vernieuwingen en wijzigingen kunnen voortzetten.

Door mijn vertrek als voorzitter op 1 april 2020 jl zal ik daarbij niet meer betrokken zijn. Ik heb de vaste overtuiging dat dit jaar ondanks de huidige tegenslag een succesvol jaar zal zijn.